Monika Patuszynska

Deformy, ex-formy, papformy, nonformy, paraformy en eentje nog zonder naam, voorlopig, wegens té nieuw.

Stellen dat het een ongelooflijk leerrijk weekend was, is een understatement van jewelste! De laatste 3 dagen ben ik gedropt in een totaal nieuwe wereld van gietwerk.

Monika Patuszynska reed 1500 km om aanwezig te kunnen zijn in De Koploper, rechtstreekse import vanuit Warschau. Donderdagavond stond ze daar, doodmoe maar met een smile tot achter haar oren. Vriendelijke, open madam, bleek al snel. Vrijdag moesten we alles klaar maken voor de presentatie van haar werk tijdens de kennismaking met de deelnemers van de workshop.
Ruim twee uur lang vertelde ze a.h.v. beeldmateriaal het ontstaan en de evolutie van haar werk. Ondertussen ging ze gewillig in op vragen van haar publiek.

Zaterdagochtend demonstreerde ze verschillende van die technieken en tegen de middag was iedereen zo verzadigd van ideeën, dat ze stonden te popelen om er zelf aan te beginnen en haar vriendelijk vroegen die laatste mal toch maar niet meer te gieten...

Vanaf dan was ik bijzonder tevreden dat de weergoden even nieuwsgierig waren als de deelnemers, want het terras achteraan het atelier werd een waar slagveld! Gipsmallen werden aangevallen, verzaagd, gebroken, records in een nieuwe discipline, namelijk het malwerpen, werden gevestigd en weer meteen verbroken(!), gevolgd door geduldig puzzelen, in de hoop dat je hier een daar een ongeveer terug gietbare mal verkreeg... Flinke laag tape errond, gieten en dan bedenken wat je het volgende half uur nog eens kon uitproberen om daarna, meestal veel te ongeduldig, je gegoten kunstwerk bloot te mogen leggen.

Een WC-rol werd papierpulp, isomo bolletjes tot zelfs ontbijtgranen moesten eraan geloven en verdwenen in de gietmassa. Enkelen begonnen vragen te stellen over het bakprocédé. Hoe ging dat precies met de giftigheid of alleen al de geur bij het stoken? Even werd het verschil Polen-Vlaanderen heel duidelijk toen Monika vertelde dat ze in de academie waar ze les volgde frietvet in een gloeiend hete elektrische oven goten om reductie te bekomen... Het leek een beetje op een nucleaire inslag achteraf. Voor alle duidelijkheid: don't try this at home!

Alle deelnemers lijken klaar voor nieuwe gietmalavonturen.


Uiteraard was ze zelf ook behoorlijk moe na haar dagje. Het is een grote verandering van rustig alleen of met een medewerker in je atelier zitten naar werken tussen gretige oren en ogen, vragen moeten beantwoorden, problemen van dicht blijvende mallen te moeten recht trekken en aan te moedigen bij het gooi- en smijtwerk.
Maar na een uurtje was ze opnieuw een frisse verschijning, klaar voor een gezellig avondje vol anecdotes, verhalen en nog veel meer info desgewenst. Het leek een beetje op oude bekenden aan je tafel hebben.

Ik weet dat het gewoon platte commerce zou kunnen zijn, maar ik meen wel ten volle elk woord: als je ook maar een klein beetje interesse zou hebben om eens te gieten in een mal die een verhaal te vertellen heeft, dan zou ik me snel inschrijven voor de meet and greet op zaterdag 10 april, hier in De Koploper! Er kunnen er nog wel enkele bij...

De mast.

Vier weken, het lijkt soms immens lang, maar soms vliegt het ook voorbij! Zaterdag was zo'n vliegmoment: de laatste les van Dirk Vanhaeren in de reeks "draaien van de mast".

Het was dan ook ideaal weer om te vliegen: het zonnetje liet zich van haar beste kant zien. Net voordien had ik me geïnstalleerd met een koffietje, samen met de wederhelft aan de picnictafel. De eerste dame kwam toe en zette zich erbij, de tweede volgde het voorbeeld, enfin, wederhelft vertrok en alle anderen zetten zich in het zonnetje. Taske koffie, babbeltje, grapje, de pret kon blijkbaar niet op. 'k Heb me moeten inzetten en het goede voorbeeld geven, of er was niet te veel van in huis gekomen van de draailes...
Maar de stemming zat erin, 't kon niet meer stuk, examen of niet.



Examens, proeven, toetsen, het vliegt ook door de lucht, alle studentjes kunnen ervan meepraten. Dus besloot Dirk hier ook eens iedereen op de rooster te leggen.
Tasjes: 10 cm hoog, 8.5cm doormeter, kommetjes 8cm hoog, 12 à 13 cm diameter. Er werd een beetje gesjoemeld daar waar het mogelijk was, want: "ging dat nu over de binnen- of de buitendiameter?" en "op wiens potje zou mijn dekseltje wel kunnen passen?" of "het liep pas een beetje fout met het afhalen van de mast" en "is dat niet een beetje te groot om op de mast te draaien?"...



Alles liep goed af, de zon bleef schijnen tot na de les en iedereen slaagde voor de proef!



Dinsdagavond nog een keertje afdraaien, nagenieten, gebakken potjes mét dekseltjes oogsten,wat glazuren, grapjes maken, koffie drinken. Alleen de zon, dat zal er niet inzitten, vrees ik. Daar moeten we dan weer een afspraak voor maken bij de volgende reeks, in juni is het al wat langer licht...
De volledige reeks foto's staat een beetje lager, links. Als je erop klikt zie je de hele reeks, je kan dan ook je favoriete foto downloaden.

Ode aan de dames.

Wellicht verwacht je dat niet meteen, een vrouw die ode aan de dames betuigt. En toch, een vriendin van mij zei na onze tweede ontmoeting: "Blij een toffe madam te ontmoeten, het is zo veel eenvoudiger om mee om te gaan dan een fijne vent te ontdekken!"

Dinsdag morgen, bij het boodschappen doen, merkte de behulpzame winkelbediende dat ik "ook niet van hier was". En ja, onze ouderlijke thuis staat wellicht op niet veel meer dan 20 km van elkaar. En plots voelde ik me meer verbonden met haar, dan met haar collega die aan de overkant van mijn straat woont.

Een kwartier voordien had ik staan grinniken met een dame die ik al jaren tegen kom in het grootwarenhuis en die zich net dezelfde krop sla als ik wilde toeeigenen, nadat we bij de champignons ook al dezelfde reflex hadden.

Tevreden kook ik voor mijn kroost een gezonde groentensaus voor de pasta. O ja, ik hou er nog wel van om te presteren op dat vlak, mocht je denken van niet na vorig artikeltje.

Een vrachtwagenchauffeur van de ene leverancier levert ovens af, een vrouwelijke bediende legt de volgende leveringsdatum voor de andere vast. "Het is behelpen als je vrouw 23% minder verdient", lees ik, waarmee men de ongelijke loonschalen aan wil vechten.
's Middags open ik de deur van mijn zaak. Er staat een auto op de oprit. Lachend en meezingend stapt de directeur van een academie uit. Ontspannend zakelijk gesprekje. Ik voel de neiging haar uit te wuiven als ze haar wagen terug start.

's Avonds komen mijn cursistjes afdraaien. Het is een leuk, ontspannend en hopelijk ook leerzaam avondje. We praten over allerlei onderwerpen. De dames en de ene heer hebben veel vorderingen gemaakt!

En dan, mijn kopje van vorig artikeltje... Gevonden bij Mila Visser 't Hooft. Een leuke Hollandse meid die na haar studies in Amerika is blijven plakken. Ze vindt traditie belangrijk (ik ook, mocht je wat verward zijn na de woelige wendingen hierboven), maar wil ze vooral hedendaags verwoorden. Mooi kopje, zo eenvoudig vierkant gedraaid. Waar ken ik dàt nu weer van, vierkant draaien? Ga dat modelletje zeker eens uitproberen...

Een belangrijke mentor van deze keramiste is Catharine Hiersoux geweest. En laat dat nu net een dame zijn wiens werk mij ergens raakt waar weinigen ooit zijn geweest. Diep ?!

Tja, ooit zocht ik hoe je "pijn" kon verwoorden in keramiek. Ik zocht, gedreven door de moed der wanhoop, naar een symbool dat zei wat ik toen voelde, om het van me af te kunnen zetten.

Keramiek bleek een blije wereld, mijn gevoel bleef klank zonder beeld.

Ik zette me aan mijn draaischijf en zocht de onmogelijke grenzen op: zwaar gechamotteerde klei, extra steentjes erin duwen en mee laten drogen en bakken, gecontroleerde scheuren, verder opbouwen met porselein en dat dan weer optrekken en tot de grens toe uitdunnen... Daarna zocht ik ook de limieten van glazuur op, maar ik kende er niet genoeg van om nog maar ergens in de buurt te komen van wat ik zocht.

Bij enkele van de werken van Catharine Hiersoux vind ik de rust die ik toen zo nodig had: reiken naar iets, verscheurd zijn door iets en er wat mee doen zodat het mooi wordt en rust geeft.

Ongetwijfeld zal een ander er wat helemaal anders bij voelen en misschien doe ik dat vandaag of morgen ook wel. Maar toen gaven haar werk een troost en herkenning die mij rustig maakten...

(Het lukt mij niet de juiste afbeelding van haar werk te plakken, je zal dus even zelf moeten gaan kijken, klik op de link die onder haar naam zit.)

En, ja, onze kippetjes hebben zojuist hun eerste ei gelegd!

Basics.

Mijn dagelijks leven ademt sinds enkele jaren klei en keramiek. Waar ik voordien graag tuinierde en kookte, draait nu alles mee met de aarde, letterlijk. Moeilijk soms. De deur van de kast met de kookboeken piept een beetje, mijn planten verpieteren, een muur is nu al jaren toe aan een likje verf...

En toch, ik kijk soms op als een keramist ver gaat in zijn liefde voor de klei, als die persoon uit gaat puren en zich verdiepen, zich vergapen aan de kracht van de eenvoud en de oerelementen. Waarom staat iemand stil bij de essentie van de dingen?

Net nog las ik het, toen ik op dit kopje viel, subliem in zijn eenvoud. De dame die het maakte, looft traditie en verbondenheid met het verleden in het algemeen. Het ritueel van elke ochtend je thee te drinken in het kopje...

"Ik heb dat niet (meer)", overpeinsde ik op dat moment.

Mijn jongens zijn een week uit huis geweest, Chiro inleefweek. Het was goed, een week pauze en tijd voor jezelf, voor ons allemaal. Ik voel, nu ze thuis zijn, dat iedereen ervan geniet en tevreden is. Blij terug te vinden wat waardevol is. Je beseft te weinig wat je hebt, wat de ander betekent, wat alles betekent.

Deze morgen, broodjes gehaald, zakje bij de overbuurvrouw aan de deur gezet. Ontbijtset boven gehaald, dat voor op zondag: Saint-Quentin-la-Poterie, David Lagnier , ik zie meteen de man en zijn winkeltje-annex-atelier voor mij. Herinneringen aan twee vakanties dwalen door mijn hoofd. We zetten maar de helft, zo zonder onze boys. De geur van koffie, jonge kaas en confituur.

Ik kruip in mijn atelier, even verwerken wat ik gisteren heb gedraaid en wat andere zaken glazuren om de oven vol te krijgen.

Net voor de middag zijn de jongens terug. Ze eten thuis, het geld was op in de Chiro, iedereen eet thuis en afspraak daarna: de oplossing kan ook simpel zijn. Iedereen is blij, zonder veel woorden, wat losse verhalen. Al hun gerief wordt weer terug verhuisd.

Middagje strijken, herkenbare jeans door het verschil in lengte- en breedtematen, iets moeilijker sorteerbare boxers, oude film kijken ondertussen. Jongens weer thuis, samen een pannenkoek of 2, of 3, of 4, of 5, of 6, of... ja, ze zijn weer terug! De ene laat zijn muziek schallen door het huis en duikt achter de PC (dat hebben ze niet op de Chiro), de ander laat stukje bij beetje los wat hem bezig houdt. Veel geknuffel, iedereen is blij weer samen te zijn.

Vaatwas legen, vaatwas vullen, wasmachine legen, droogkast vullen, strijken en plooien. Tradities, ik heb dat niet. Tradities, ik eer ze niet.

...

?

Over de dame van het kopje vertel ik wel een andere keer.

Kopje van de week.

Tradities, heerlijke eerlijke basic waarden in het leven: liefde, rust en vriendschap.

Amen, maar zeker?!

Slaapwel.

Vierkant draaien, nog maar eens...

Soms lijkt het allemaal wel een beetje vierkant te draaien... Hoek vergeten te nemen, uit de bocht gevlogen, scheef getrokken... een beetje vierkant lacht daar niet mee!
Ovalen dan maar? Net iets meer tijd in de lange zijde, bocht een beetje groter, de scherpe kantjes eraf...
De sleutel zit hem in de snelheid. Je tijd nemen, rustig inschatten, niet lopen voor je kan staan. Niet elke eindstreep per se willen halen...

We zijn een beetje filosofisch vandaag. Moet kunnen, kan gezond zijn.

Door een dubbele boeking kan de workshop "ovaal en vierkant draaien" met Dirk Vanhaeren niet doorgaan op 11 en 12 juni. Deze wordt verplaatst naar 2 en 3 juli 2010. Jammer voor wie al op de lijst stond en misschien niet kan veranderen. Anderzijds, een buitenkansje voor wie niet kon en zich nu wel op de lijst wil zetten...

Een beetje fylosofisch. En nog steeds zonder foto. Om de spanning erin te houden?

Buitenkansjes...

Ze vallen soms uit de lucht, de buitenkansjes, zo maar... Een beetje allert zijn en creatief met je paraplu en dan kan je ze vangen in volle vlucht.

Omdat het zo'n unieke kans is Monika Patuszynska aan het werk te zien, maar je misschien geen tijd of zin had om de hele interactieve mallencursus mee te maken, zijn er nog 2 mogelijkheden om het nog mee te maken.


MEET AND GREET MONIKA PATUSZYNSKA

Op vrijdag 2 april is zij met haar werk te gast in Syntra West, Brugge. Alle info krijg je op deze link.
Inschrijven gebeurt via Syntra West.

Als deze datum niet past, krijg je nog een tweede kans in De Koploper op zaterdag 10 april om 14u. Daarvoor kan je uiteraard bij De Koploper terecht.

Tijdens deze beide sessies zal Monika haar werk en haar visie toelichten. Er is ook een demo porselein gieten in een van de door haar geprepareerde mallen voorzien. Achteraf krijg je de kans je vragen op haar los te laten.

BOETSEREN MET MICHAEL FLYNN

Voor snelle beslissers staat er een interessante workshop met Michael Flynn op het programma. Als je even op zijn site gaat neuzen, kan je ontdekken dat de man een behoorlijk palmares heeft en zeer ludiek werk maakt. Zijn figuren zijn speels en levenslustig. Ze illustreren vaak de relatie man-vrouw en suggereren emotioneel spanning en spel.

Michael Flynn was initieel opgeleid tot schilder wat je kan merken aan zijn prachtige voorstudies en tekeningen. Het gebruik van glazuur verraadt de vlotte schildershand.

De Koploper beschouwt het een echt voorrecht deze man te mogen ontvangen, hij doceerde aan verschillende Europese instellingen en schreef het overzichtswerk: Ceramic Figures.

De cursus bestaat uit een eerste kennismaking met hem en zijn werk, 2 sessies samen met hem boetseren en een week later het glazuren en raku stoken in zijn bijzijn.


Alle info vind je door op deze link te klikken.

De plaatsen zijn beperkt, snel je paraplu zoeken is de boodschap!

Op dreef.

De mallencursus is goed op dreef gekomen, we gaan nu voluit voor de eindspurt, recht op de workshop met Monika Patuszynska af, einde maart. Het vraagt nog wat doorzetten om een aantal malletjes werkklaar te hebben, simpele malletjes om er dan creatief mee aan de slag te gaan (...).
Onderstaand diareeksje kreeg ik doorgezonden van een ijverige deelnemer.



Ondertussen ging de cursus draaien van de mast van start. Het was hier zaterdag een drukte van jewelste.


Ook van deze les een eerste reeks foto's.





Veel succes aan de deelnemers.



Ondertussen worden mijn voorraden stilaan aangevuld en iedereen wordt aangeleverd. Bedankt voor het wachten. Vrieskou is wel een probleem voor het verzenden van klei. Het duurt dan ook even voor alle achterstand ingehaald is. Maar ik doe mijn best...



Voor de liefhebbers: de African Stone is terug op voorraad. Dit is een speciale kleisoort. Zeer vuil om te gebruiken, maar ze bakt bijzonder mooi. Het resultaat hoeft geen glazuur meer. Toegegeven, de klei is niet goedkoop, maar niet te hoeven glazuren, bespaart ook in de kosten én aan tijd.

Het is een zeer vuile bordeau klei in de verpakking, hij kleurt alles rood dat in zijn buurt komt en zelfs de beste vlekkenkampioenen slagen er niet in zijn sporen uit je werkkledij te wassen... Meestal is hij ook te nat om mee te werken, recht uit het pak, maar dat euvel is snel op te lossen door hem even te laten ademen.

De chamotte varieert nogal, het is wat op de nonchalante Franse manier: soms rode, soms gelige chamotte, wat fijner, wat groffer. Theoretisch heb je verpakkingen met 0-1 mm en een andere 0-3 mm. Maar, zoals je zelf kan zien, op de afbeelding hierboven, wordt 3 mm soms 2.5 mm. Ook de baktemperatuur durft variëren, hier vermelden ze trots dat hij tot 1300°C bakt, daar wordt dat dan weer wat voorzichtiger 1280°C... Feit is dat het een uitzondering is dat zwarte klei ook mooi zwart bakt en dan nog wel tegen zo'n hoge temperaturen bestand is. Persoonlijk vind ik hem op zijn mooist in oxidatie rond 1150°C, dan leeft hij nog echt, boven de 1200°C dooft hij een beetje.
Er is veel activiteit momenteel en in de avond durf ik dan ook een beetje te doven... En er is nóg op komst...