M.J. Original

Nee, geen artikeltje over Michael Jackson, daar wordt al meer dan genoeg over geschreven en verteld, ik heb daar niks aan toe te voegen, meer nog, ik doe geen moeite er een gegronde mening over te hebben, veel verder dan een "vlot deuntje" of een "knappe choreografie" gaat het niet. Veel en veel te Amerikaans allemaal voor mij.

(Bovenstaand kasteel is ook niet Neverland of Disneyland.)

Geef mij maar Frans. Geen venten, klei! Bij De Koploper zitten een aantal zeer speciale kleisoorten in het aanbod, hoofdzakelijk Franse, de M.J. is daar een van. Voluit M.J. Original, grès Roux de Treigny, klinkt bijna van adel. Treigny is een gemeente in het departement l'Yonne, streek van de Bourgogne, ten zuiden van Parijs. Op grotere schaal is deze streek verbonden met de Puisaye, in het departement Cher, in de streek Centre. Er zijn kleigroeven en in de buurt kan je er het met houtovens bezaaide dropje La Borne (75 km) bezoeken. Het ziet er zwart van de pottenbakkers en keramisten!

Toeristisch gezien vind je in Treigny een kerk die zo imposant is dat ze de bijnaam kathedraal waardig draagt.

En voor de meer gespecialiseerde toeristen, kan je tijdens het seizoen doorlopend het prachtige kasteel van Ratilly inlopen om wat... jawel, keramiek te gaan bekijken. Dát is het dus, het kasteel bovenaan dit artikeltje.

De klei nu.

M.J. daar ben ik nog niet uit, waar die letters voor staan. M = Moutiers? Original, dat wil zeggen dat het de klei is zoals ze gewonnen en verwerkt wordt, al eeuwenlang door de mensen uit de streek, voor de fabricatie van steengoed. Je vindt ook verschillende melanges met andere kleisoorten, vandaar Original.

Roux, de rosse, duidt op de kleur. Na de biscuitbrand is deze klei warm oranje, zachter dan terracotta en minder flets dan zalmkleur. De kleur wordt er alleen maar warmer en dieper op na de elektrische hoogstook en ze zal bijna naar metalliserend warm bruinrood gaan na reductiestook, kleuren waarmee menig kapper zijn kleurend pallet Venitiaans blond zou kunnen uitbreiden.

Naast de kleur, heb je ook de consistentie. Ze komt moeilijk en dwars uit haar verpakking. Zonder grondig kneedwerk krijg je er niet veel van gedaan. Bij deze soort klei merk je meteen het belang van een grondige beurt op de massagetafel. Heel langzaam zal ze gewillig worden, maar ze geeft haar (dr)aaibaarheid slechts met veel inspanning prijs. En dan voel je het, nu is ze klaar voor het betere werk. Als ze een beetje harder is, blijkt ook het centreerwerk je zweet te eisen. Maar als je haar ook nu kan temmen, dan bloeit ze open in al haar kwaliteiten. Zeer vlot laat ze zich openen, stabiel optrekken en plastisch in alle bochten duwen. Op de draaischijf, voor alle duidelijkheid. Als ze iets harder is, gebruik ik graag slib om haar te vormen. Het slib is trouwens nogal vuil van kleur, daar moet je beter niet bij stil staan.

Ze kan de neiging tot scheuren vertonen als je haar met water verzadigt, maar een geoefende hand kan haar terug redden en eventueel kan drogen met warme lucht de nodige stevigheid bieden om het werk te stabiliseren.

Met het afdraaien wacht je best niet te lang want al meteen zet het krimpproces zich in gang. Tussen vet droog en zanderig lederhard, zit al 5% krimp, echt enorm! Het gaat snel en is ongenadig voor montagewerk, je stukken moeten dezelfde staat van droging hebben bereikt, of alles zál scheuren. Na de stook op maximale temperatuur, heb je een totale krimp van ruim 11% bereikt, iets om te verrekenen bij je ontwerp.

De hoeveelheid ijzeroxide (bijna 3.5%) zorgt ervoor dat je er rekening moet mee houden bij de keuze van je glazuur voor steengoed. Minder dekkende glazuren zullen helemaal veranderen van kleur, andere zullen er profijt uit slaan en hun mooiste kleurengamma verrijken o.i.v. deze kwaliteit.

Het moge ondertussen duidelijk wezen, ik ga voor deze klei. Het feit dat je haar in het oog moet houden dat ze goed vochtig moet blijven, dat ze bij te veel vocht behoorlijk gaat schimmelen, dat je haar heel goed moet kneden, dat ze enorm poederig zal worden bij het drogen en dan onhandelaar wordt, dat ze dominant is bij de keuze van je glazuur... Ik neem het er allemaal graag bij. Haar grillige karakter maakt de beloning van haar gewilligheid op de draaischijf alleen maar groter. Klei is vrouwelijk, deze zeker.